Obsługa CB radia
Uniwersalny poradnik dla początkujących
Opis działania podstawowych pokręteł/przycisków w radiu CB
Poprawne ustawienie pokręteł i przycisków, przede wszystkim SQ i RF Gain, to podstawa przy używaniu sprzętu na pasmo CB.
Większość problemów z zasięgiem zestawu CB wynika z nieprawidłowej konfiguracji radiotelefonu (pomijając oczywiście zbyt krótką antenę).
Bardzo często użytkownicy za mocno ograniczają czułość odbiornika. CB radio to nie telefon komórkowy, zaszumieć musi. Inaczej mówiąc radio CB, które nie szumi jest zepsute.
By bardziej zobrazować to zjawisko proponujemy ustawić zwykłe radio samochodowe na częstotliwości nie używanej przez żadną stację radiową. Szumi? Szumi.
Radio szumi, ponieważ nikt nie nadaje. Dokładnie na takiej samej zasadzie działa radiotelefon CB - jest to łączność analogowa (nie cyfrowa) stąd nie da się do końca wyeliminować szumu. Naturalnie można go sensownie ograniczać - szczegóły w dalszej części artykułu.
AM / FM
Jest to wybór emisji odbioru oraz nadawania. W Polsce na kanale drogowym 19 używa się emisji AM (tylko i wyłącznie). Ustawienie FM na kanale 19 skutkuje w odbiorze dużo większym poziomem szumów, niewyraźnym odbiorem komunikatów, a w nadawaniu zniekształconą modulacją.
Nieprawidłowy wybór emisji przez użytkownika to bardzo często powód problemów z wyraźną łącznością - dlatego warto zawsze sprawdzić czy radio nadaje i odbiera w emisji AM.
Na naszym rynku jest znaczna część urządzeń, która w ogóle nie posiada emisji FM. Z kolei przy zakupie radia używanego z Niemiec należy zwrócić uwagę czy radiotelefon posiada emisję AM - bardzo często radia na ten rynek posiadają tylko i wyłącznie emisję FM. Takie radio jest bezużyteczne przy nasłuchu kanału drogowego 19 w Polsce.
VOL / VOLUME
Przeważnie jest to jednocześnie włącznik radia oraz regulacja głośności. Potencjometr należy ustawić tak, by bez problemu można było usłyszeć słabsze sygnały. Jest to zdecydowanie najczęściej używany potencjometr i warto zapewnić bezproblemowy dostęp do tego pokrętła.
SQ / SQUELCH
Blokada szumów (bramka szumów). Ma za zadanie włączyć bramkę szumów, by przepuszczać tylko mocniejsze sygnały. Używanie SQ eliminuje szum jednak znacząco ogranicza zasięg odbioru (squelch nie ma wpływu na nadawanie).
Każde radio CB wyposażone jest w tę funkcję, nawet najprostsze i najtańsze modele.
Blokada SQ zaczyna przeważnie działać ok. godz. 10.00 - nie jest to jednak wyznacznik. W niektórych radiach działa już na godz. 9.00, w niektórych nawet na godz. 13.00.
Zbyt wysoko ustawiona bramka szumów skutkuje bardzo krótkim zasięgiem - należy o tym pamiętać, szczególnie przy krótkich antenach (poniżej 100cm).
Jak ustawić squelch?
Należy udać się na wolną częstotliwość (bez rozmów) i ustawić blokadę tak, aby wycięła szum z eteru. Następnie przekręcić delikatnie w prawo (1mm) i powrócić na kanał drogowy (#19).
Pokrętło w lewo - blokada szumów wyłączona. Pokrętło w prawo - zwiększanie poziomu blokady szumów.
Doświadczeni CB-radiowcy cenią sobie znacznie bardziej RF Gain niż SQ - znaczna część w ogóle nie używa bramki szumów (w tym autor tegoż artykułu). Dlaczego? O tym można poczytać poniżej.
RF Gain
Płynne tłumienie czułości odbiornika. W praktyce oznacza zmianę czułości radia. Za pomocą RF Gaina możemy zmniejszać (płynnie) zasięg odbioru.
Działa znacznie lepiej niż SQ (nie rwie komunikatów).
Bardzo przydatna funkcja w użytkowaniu miejskim oraz w terenach o dużym poziomie zakłóceń.
W zależności od modelu RF Gain działa mniej lub bardziej płynnie - stąd bardzo często tuningujemy tę funkcję w CB radiach, by uzyskać jak najbardziej liniową charakterystykę pracy.
Nie we wszystkich modelach RF Gain wycisza tło do końca (np. fabryczny Yosan Pro 120), w niektórych radiach zbyt szybko zmniejsza zasięg (np. President Walker, President Johnny II ASC itd.).
Niestety w nowych modelach coraz rzadziej można spotkać RF Gain w radiach niskiej oraz średniej klasy.
Przy stosowaniu bardzo krótkich anten nie ma większego sensu zmniejszać czułości radia. Należy pamiętać, by nie "skręcać" zbyt mocno SQ i RF Gain jednocześnie - i jedna i druga funkcja ogranicza zasięg odbioru.
Jak ustawić?
Tak, aby słyszeć tyle ile potrzebujemy.
Pokrętło w lewo - minimalna czułość. Pokrętło w prawo - maksymalna czułość.
W praktyce RF Gain skręcamy w lewo w warunkach miejskich, na trasie przeważnie ustawiony jest z kolei maksymalnie w prawo.
MIC Gain
Czułość mikrofonu - głośność nadawania (modulacji). W praktyce przy fabrycznym mikrofonie należy ustawić maksymalnie w prawo, Mic Gain można skręcić przy bliskiej odległości między pojazdami, by uniknąć przemodulowania/przesterowania (radiotelefony niskiej klasy dosłownie głuchną przez odbiór zbyt mocnego sygnału).
Pokrętło w lewo - minimalna głośność nadawania. Pokrętło w prawo - maksymalna głośność.
Przy używaniu mikrofonu ze wzmocnieniem MIC Gain jest przydatny, by ustawić poziom modulacji na maksymalnym akceptowalnym poziomie. Pamiętajmy, że przemodulowany sygnał (zbyt głośny) działa na naszą niekorzyść. Modulacja ma być głośna, naturalna i czytelna.
Przesterowana modulacja jak i zbyt duże echo to typowy przejaw braku kultury radiowej.
ANL / NB ANL
Filtr przeciwzakłóceniowy - ANL. Każde radio z emisją AM posiada wbudowany filtr ANL - inaczej nie dałoby się go używać. W niektórych modelach CB można go wyłączyć bądź też zniwelować jego działanie.
Filtr eliminuje przede wszystkim zakłócenia z instalacji samochodowej.
NB - filtr Noise Blanker. Eliminuje zakłócenia impulsowe (np. pompowtryskiwacze, sygnalizacja świetlna).
Bardzo przydatny filtr w autach, które generują duży poziom zakłóceń. Pomaga też w znacznej części na zakłócenia z niesprawnego układu zapłonowego.
autor:
Przemysław Maćczak 2010 + aktualizacja 2021
Sprawdź naszą ofertę CB radio
CB radia przenośne (ręczniaki)
CB radia do aut ciężarów, busów, użytkowych
CB radia z SSB dla fanów dalekich łączności
Jak widzisz - coś tam działamy "w temacie"! :-)
